دکتر ابوالفضل بجانی

از ورزش تا فرهنگ و اجتماع

به زبان ساده؛ هر آنچه که موجب تلاش و فعالیت انسان می‌شود؛ نیاز نامیده می‌شود. مثلا؛ ممکن است تشنگی و یا گرسنگی موجب انجام عملی جهت رفع آن شود. یعنی «گرسنگی» و «تشنگی» یک نیاز است. آگاه هستیم که، ممکن به تعداد تمام انسان‌های موجود در کره زمین راه‌حل و روش رفع نیاز، با وجوه اختلاف و اشتراک متعدد، وجود داشته باشد. انواع متفاوت رفع نیاز «خواسته» نامیده می‌شود.

تقریبا تمام خواسته‌ها برای رفع نیازهای واقعی ارائه «می‌شدند»، تا اینکه فرآیند تولید-مصرف منجبر به ایجاد پدیده «بازاریابی» شد، و بازاریابان بعد از رفع نیازهای واقعی شروع به «ایجاد نیاز» برای «کالاهای» خود شدند. آنان، با استفاده از ترفندها و تبلیغات در مورد ایجاد «نیاز کاذب» کردند. مثال‌های فراوانی برای این پدیده در زندگی خویش شاهد هستیم.

مثلا؛ شخصی موبایلی مجهز به آخرین سیستم امکانات دارد، ولی بعد از گذشت تنها چند هفته یا چند ماه متوجه می‌شود، که ورژن جدیدی با تفاوت اندکی به بازار آمده است، حجم و بسامد بالای تبلیغات و پروپاگاندا باعث می‌شود فرد به طور «کاذب» نسبته به «خواسته» جدید احساس «نیاز» کند.

اما هم اکنون، در حال روبرو شدن با پدیده‌ای متفاوت‌تر و پیش‌رفته‌تر هستیم، در نیاز کاذب کالایی وجود داشت و بازاریان نسبت به ایجاد نیاز برای آن فعالیت می‌کردند، اما اینک؛ بازاریابان در صدد ایجاد نیاز برای کالایی هستند که هنوز تولید نشده است. آن‌قدر بر حجم تبلیغات افزوده می‌شود تا فرد حس نیاز به آن پیدا کند، روزشماری و ایجاد صف‌های طولانی برای کالاهای مانند «آیفون 6» یا «ویندوز 10» نمونه‌هایی از این «آرزو برای مصرف کالای تولید نشده» هستند.

از منظر بازاریابی، این مساله می‌تواند منجر به ایجاد رونق اقتصادی و تقویت تولید می‌شود، اما، به نظر می‌رسد، از منظر مسائل انسان و اخلاقی علامت سوال‌های بسیار جدی می‌توان در جلوی آن نهاد.

شما چه فکر می‌کنید؟

4 thoughts on “آرزوی مصرف کالای تولید نشده”
  1. سلام استاد.اموزش صحیح طبقه بندی خواسته ها باتوجه به نیازهای اساسی برپایه ی مسائل اخلاقی ودینی امروز ما به کودکانمان یقینا دراینده جامعه ای باتفکرات ایده ال تری به ما خواهد داد.

  2. این موضوع از چند نظر قابل بحث و بررسی است
    از نظر تولید کننده و تیم بازاریابی فوق العاده قوی ایشان قطعا وضعیت مناسب و موفقیت آمیزی است اما از نظر مصرف کننده موارد بسیاری وجود دارد منجمله ایجاد احساس نیاز در وی و همچنین اعتبار بالای شرکت در نزد مخاطب و حس نیاز هم پندارانه هویتی با شرکت و محصول آن و همچنین موضوع مهم دیگری هم که عموما با نقض غرض همراه می شود نیاز به دیده شدن و احترام به مصرف کننده از طرف تولید کننده است و سایر موارد دیگر

دیدگاهتان را بنویسید